Ambassade Montmartre in de Jordaan
Een Europees Erfgoedverhaal
Op 8 & 9 september 2018 vond Open Monumentendag plaats dat als thema had het Europese Culturele Erfgoed. Dat motiveerde Stichting Jordaan Museum om
op 9 september haar 10-jarig bestaan te vieren met een geschenk aan de buurt:
de herplaatsing op de gevel van Lindengracht 99 van een replica van de plaquette: Ambassade Commune Libre du Vieux Montmartre.
Nederlandse en Engelse vertaling
In 1956 onthulden de burgemeesters Pierre Labric van Montmartre en Arnold D’Ailly van Amsterdam de plaquette
Ambassade Commune Libre du Vieux Montmartre op de pui van paardenslagerij Jan Hijzelendoorn, Lindengracht 99. Met deze onthulling werd bezegeld dat de volkswijk de Jordaan deel uitmaakte van de internationale alliantie van “Communes libres”: vrije-gemeenten, waarvan ook Outremeuse in Luik, de Marollen in Brussel, Soho in Londen, mogelijk ook Trastevere in Rome deel uitmaakten.
Download folder
Volkswijken in Europa herbergen een repertoire van activiteiten
Na de tweede wereldoorlog werd een immens repertoire aan activiteiten gerealiseerd in de volkswijken van Europa. Ook in de Jordaan. Bekend zijn: de kermis, het Jordaancabaret, de zangwedstrijd De beste stemmen van de Jordaan, viswedstrijden en wielerwedstrijden. De meeste activiteiten werden georganiseerd tijdens het jaarlijkse Jordaanfestival dat destijds in de Noord-Jordaan plaatsvond.
Wij ontdekten een drietal activiteiten, die in de vergetelheid waren geraakt, en die aantonen dat de bewoners van de wijk niet zo’n gesloten en in zichzelf gekeerde gemeenschap vormde dan wordt gedacht. De drie activiteiten zijn:
– danswedstrijden
– optredens van radio- en tv-artiesten
– de internationale associatie van volksbuurten waar de Jordaan deel van uitmaakte.
Harlem in de Jordaan: van jazzfans en swingnozems
Foto 1957 Louis van Paridon
Het Jordaanmuseum ontdekte een prachtige serie foto’s die Louis van Paridon van een danswedstrijd in 1957 op de Lindengracht had gemaakt en vond ook de muziek waarop op dat moment werd gedanst.
De danswedstrijden organiseerde Ger Bruggeman op vrijdagavond 20 september 1957 tegenover zijn platenzaak De Draaitafel, Lindengracht 152. Daar kwamen jongeren op af, zoals danskampioen Jimmy Veldman (te zien op het affiche). Bruggeman kreeg voor een herhaling in 1958 geen vergunning. Toch kwamen velen weer dansen op de Lindengracht.
Met onze researchresultaten benaderden wij Rudie Kagie om dit vergeten hoofdstuk uit de cultuurgeschiedenis van de Jordaan in context te plaatsen. Za 8 & zo 9 september gaf hij in het Stadsarchief, Vijzelgracht presentaties over Jazzfans en Swingnozems.
Tour de Chant
Verwelkomd werd iedereen op zondag 9 september op de Lindengracht t.h.v. nummer 97 door het Jordaanmuseum en het omringend bedrijfsleven (zie logo’s onder aan deze pagina) met een Tour de Chant van Wilma Bakker werkzaam voor Blond & Blauw Theaterproducties. Wilma Bakker treedt op in binnen- en buitenland.
Wilt u nagenieten van haar Tour de Chant, kijk en luister dan naar de trailer van haar voorstelling: Vive La France.
La Sirene begon haar optreden op de Lindengracht met een ode aan de Brouwersgracht. Het origineel uit 1940: A Nightingale Sang On Berkeley Square zong Vera Lynn. Jeremy Baker vertaalde en hertaalde dit lied.
Nagenieten kunt u ook van:
Sous le ciel de Paris Of: La Vie en Rose
Onthulling plaquette
Op basis van informatie die erfgoedorganisaties in Montmartre (klik op de logo’s onder aan de pagina) ons gaven en research van onszelf maakte Wil Abels de replica.
Abels leerde het vak in zijn jonge jaren bij reclameschilder Lulhf, Lindengracht 33.
Op La Place du Tetre in Montmartre onthulde Pierre Labric vóór 1965 éénzelfde plaquette (foto rechts) als die uit 1956 in de Jordaan. Wij zijn nieuwsgierig naar de inhoud van het document in zijn rechterhand.
Toasten op verleden, heden en toekomst
Tijdens het feest hebben wij getoast op de nieuw plaquette, op het verleden en de toekomst van de wijk de Jordaan, èn op de hernieuwde samenwerking met Montmartre.
In Montmartre werden in de archieven foto’s gevonden van het bezoek van Labric en zijn metgezellen aan Anrold d’Ailly in het stadhuis. Bekijk hun website!
Wie de replica maakte die wij in 2013 aantroffen op de gevel van Lindengracht 97, weten wij niet. Deze replica was volkomen verweerd, aangetast door de tand des tijds. Wij weten ook niet wie de oorspronkelijk in 1956 geplaatste plaquette maakte, wel dat die in Montmartre gemaakt moet zijn.
Wat behelsde het contact met Montmartre en wie waren de hoofdrolspelers?
Wie namen contact op met Montmartre? Wie waren in Montmartre en in de Jordaan de drijvende krachten achter de onthulling van de plaquette in 1956? Antwoorden op deze vragen hebben wij vooralsnog niet.
Daarom beschouwen wij de onthulling van de replica in 2018 als een kick-off voor verder onderzoek, in de Jordaan en in Montmartre.
Weet u meer over de tot stand koming van de samenwerking in 1956 en de rol van de Jordaan in die internationale associatie van volksbuurten, meld u zich dan bij ons.
Kent u mensen die meer weten, of over documenten beschikken, vraag hen dan contact met ons op te nemen.
Bewoners en oud-bewoners onthulden de plaquette:
Links: Sylvia Wieland-Kok en naast haar haar dochter Laura Wieland. Laura had de winkel Petticoat overgenomen van haar vader maar moest die in 2019 sluiten. Laura is de achter-achterkleindochter van Bokkebek, Jacobus Mens.
Met zwarte jas: Dorien van den Berg. Dorien was ook aanwezig bij de onthulling van de plaquette in 1956. Rechts naast haar Sarie Hacken, geboren in het pand boven paardenslager Hijzelendoorn. Beiden hebben Hijzelendoorn nog gekend en gezien dat hij vóór de feestdagen met een paard op de Lindengracht rende om te showen dat hij goed vlees in de kuip had.
Het evenement vond plaats tijdens Open Monumentendag 2018 dat als thema had het Europese Culturele erfgoed.
Wij danken medewerkers, vrijwilligers en onze donateurs die dit evenement mogelijk maakten.
