Een wandeling met verhalen op locaties
Datum 4 mei 2022
Tijden 12:00 — 14:00 en 15:00 — 17:00
Kosten gratis
Aanmelden noodzakelijk
Verzamelen Palmstraat 72
Tickets
Veel communistische verzetsmensen werden na de Februaristaking opgepakt en naar concentratiekampen gestuurd. Jan de Vries overleefde Dachau.
Verhalen die tijdens de wandeling verteld kunnen worden
Sinti’s die ondergedoken de oorlog overleefden, over Duifje Bruising-Van Os van wie het merendeel van haar familie is vermoord, over de Winkel van Sinkel van Lazarus Cohen, over een onderduikkamer in een kolenzaak, over NSB-ers, over communistische verzetsmensen, over joodse slagers, over een joodse journalist, over de dichter Lucebert die in zijn jonge jaren met de nazi’s zou hebben gesympathiseerd.
Journalist Max Arian is de zoon van Rebecca Witteboom (rechts). Max en zijn moeder konden onderduiken in Limburg.De werkdag van Rebekka (Bekka) Oppenheijm-de Vries begon om 4.00 uur in de ochtend, tegelijk met de aan de Marnixstraat grenzende groente- en fruitmarkt. ‘Christenklanten’ kwamen vooral op de vrijdagen, vis halen.
Rebecca woonde achter de winkel en haar dochter, schoonzoon en hun twee kinderen Saartje en Rebecca Witteboon op 1-h.In samenwerking met Max Arian en zijn nicht Marjon de Klijn organiseerde het Jordaan Museum in 2013 in café De Eland een herdenkingsbijeenkomst met aansluitend een wandeling.
Max Arian vertelde dat Hein Papavoine, die een groentewinkel had op de hoek Elandsstraat 121/ Hazenstraat, meteen na de eerste razzia met zijn handkar naar de familie Oppenheim in Weesperstraat ging. Hein zei: ‘Ik laat jullie niet weghalen.’ Papavoine heeft de familie ondergebracht op Elandsstraat 100, bg en 100, 2h.
Max Arian: ‘Hein Papavoine heeft ons gered, en dat deed hij samen met caféhouder Leurink (destijds exploitant van wat nu café Saarein is).
Verraad
Bloemgracht 82
De onderwerp is in bewerking.
Een verslag op de website In mijn buurt. Leren door ontmoeting.
Verraden en op 24 april 1945 vermoord op het adres Bloemgracht 82,3h zijn:
Verzet
44 gevallen kameraden
Tijdens bijeenkomsten werd indringend duidelijk dat nabestaanden van verzetsmensen worstelen met de vraag of hun dierbaren, veelal communisten, zijn opgepakt en op transport gesteld als represaille voor het uitroepen van de Februaristaking op de Noordermarkt.
Aanknopingspunten voor onderzoek biedt de lijst Jan de Vries (1902–1984). Zelf overleefde Jan de Vries verschillende concentratiekampen en herdacht na thuiskomst vierenveertig ‘gevallen kameraden’ met het opstellen van een lijst namen en adressen – vrijwel alle in de Jordaan.
Van velen schreef De Vries gegevens op formulieren ten behoeve van een gedenkboek dat de CPN (=Communistische Partij Nederland) wilde uitgeven. Deze partij deelde de verkregen informatie met het Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie. Op basis van de door het Rijksbureau verzamelde gegevens werd uiteindelijk de Erelijst van Gevallenen 1940-1945 samengesteld. Het Gedenkboek van de CPN is nooit gepubliceerd, wel zijn de gegevens en bijbehorende documenten bewaard gebleven en ondergebracht in het IISG. Het IISG heeft deze gegevens geordend en aangevuld, vervolgens online gezet – met de vermelding dat de lijst niet compleet is.
Op deze IISG-lijst staan 1100 personen waarvan er 383 in Amsterdam woonden. Dat is 38,26 %. De gegevens over de vermoorde communistische verzetsmensen uit Amsterdam vindt u op de website van het IISG Archiefnummer ARCH00347 en inv. nrs. 135-200 Hoeveel van hen in de Jordaan woonden, weten wij (nog) niet. Op de lijst van Jan de Vries staan veel ‘gevallen kameraden’ die in de Noord-Jordaan woonden. De hieronder staande portretten van deze verzetsmensen vonden wij op de website van het IISG of kregen wij van nabestaanden.
